#MAKALELER
SALVATORE ENGEL-DI MAURO İLE DEVLET SOSYALİZMİ VE ÇEVRE ÜZERİNE – 1
Sosyalist devletlerde veya sosyalistlerce yönetilen ekonomilerde hangi dünya sistemi pozisyonuna sahip olduğumuzu görmek için bunu açıklayıcı çerçevenin veya en azından tanımların bir parçası olarak ekledim. Bu ülkeler çevrede mi, yarı-çevrede mi, merkezde mi? Bunun çevresel etki ve tabii ki sosyal ilişkiler açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Lenin ve onun emperyalizm anlayışı hakkında takdir ettiğim şeylerden biri de bu.
ON STATE SOCIALISM AND ENVIRONMENT WITH SALVATORE ENGEL-DI MAURO – 1
I inserted it as part of the explanatory framework or at least the definitions to see in what world-system position do we have these socialist states or socialist governed economies? Are they in the periphery, the semi-periphery in the core? I think that matters a great deal in terms of environmental impact and, of course, in terms of social relations. That's part of what I've appreciated about Lenin and his understanding of imperialism.
“BUDALA” MIŞKİN NEYİ TEMSİL EDİYOR?
hem Dostoyevski'nin tüm eserlerine yayılan temel meselesi olan "insan sorununu" en kapsamlı biçimde ortaya koymakta, hem bunu Dostoyevski'nin sürgün sonrası döneminin temel sorunu olan "Tanrı sorunuyla" harmanlamakta ve güncel bakımdan çok tartışmalı bir konu olan "Rus Ruhunu" ya da "Rus İdesini" kendi bakış açısından sergilemektedir. Her ne kadar Karamazov Kardeşler, Dostoyevski'nin en felsefi-politik ve bildirgesel romanı sayılsa da, kanımca bu bakımdan da Budala daha yüksekte durmaktadır. Zira Budala'da bu içerik, daha başarılı biçimde roman kurgusuna içerilmiştir. Belki de Nåzım'ın roman tekniğine yaptığı vurguyu bu bağlamda anlamak gerekir.
ALP ALTINÖRS’TEN MEKTUP
Değerli dostlar, Bildiğiniz gibi, uzunca bir süredir aranızda değilim. Bu süreç içinde yaşadıklarımı(zı) kısaca da olsa özetlemek amacıyla...
LETTER FROM ALP ALTINÖRS
Dear friends, As you know, I haven’t been among you for a considerable time. I am writing this...
‘DEĞER BİÇİMİ’ TARTIŞMALARI ÜZERİNE İKİ MAKALE
Marx’ın Kapital’i, ekonomik niceliklerin bir tahlili ve dökümü değildir. Yeni bir bilimin, ekonomi politik alanında uygulanmasıdır. Bu yüzden...
ÇİN HALK CUMHURİYETİ’NDE KAPİTALİST RESTORASYON DÖNEMİ
Mao Zedong ve Çu En Lay’ın ölümlerinin ardından, Çin Komünist Partisi’nin liderliğini Deng Xiaoping üstlendi. Mao’nun eşi ve bir opera sanatçısı olan Jiang Qing de içinde olmak kaydıyla, tümü Kültür Devrimi döneminde öne çıkmış ve Politbüro’ya girmiş olan “Dörtler”, Kültür Devrimi’ndeki bütün aşırılıklardan sorumlu tutuldular ve ağır hapis cezalarına çarptırıldılar
ÇİN KOMÜNİST PARTİSİNİN YÜZ YILI
Okuyacağınız yazı Ankara Sincan F Tipi Hapisanesi’nde tutsak olan editörümüz Alp Altınörs’ün iki parçadan oluşan Çin Komünist Partisi’nin...
THE DALIT PANTHERS: A SPARK, A DREAM
Türkçesi için buraya tıklayın. Revolutionary struggles, in India as in other parts of the world, are sometimes unable...
DALİT PANTERLERİ: BİR KIVILCIM, BİR RÜYA
Click here for English. Devrimci mücadeleler Hindistan’da dünyanın diğer yerlerinde olduğu gibi bazen ezilenleri bölen sosyokültürel hiyerarşilerde gedikler...
İKLİM BİLİMCİLER: ‘NET SIFIR’ TEHLİKELİ BİR TUZAK
Çeviren: Onur Yılmaz Editörün notu: Çevirisini okuyacağınız bu yazı ilk olarak Climate & Capitalism (İklim & Kapitalizm) sitesinde...
ANA: BİR DEVRİM ANSİKLOPEDİSİNİN SERÜVENİ
Fırat Sözeri’nin Rusça aslından çevirisiyle Ayrıntı Yayınları’ndan yeniden yayımlanan Maksim Gorki’nin klasikleşen romanı Ana için çevirmeni tarafından hazırlanan...
KOLOMBİYA’DA NEOLİBERALİZM
Kolombiya’da 28 Nisan’dan beri devam eden ülke çapındaki eylemlerin ülkede uzun zamandır hakim olan neoliberal sistemden kaynaklandığı iddiaları...
DEĞER YASASININ AMPİRİK DEĞERİ
Üretim ve değer bir kez canlı emeğin etkin rolü zemininde anlaşıldığında değişim ve kullanım değeri arasındaki yarılma, kapitalist rekabetin dayattığı sınır tanımayan sermaye birikimi zorunluluğu, ve bütün bir toplumsal üretim ve emek sürecinin kâr etrafında şekillendiği gerçeği gün ışığına çıkar. Daha da önemlisi, sermaye birikiminin emekçinin yarattığı değere el koyarak gerçekleştiği ne kadar belirginleşirse, üretenlerin aynı zamanda yöneten olduğu sosyalist tahayyülün meşruiyeti de o kadar pekişir.
HİNDİSTAN’DAKİ ÇİFTÇİ PROTESTOSU
200 binden fazla çiftçinin Delhi’ye yürüdüğü 26 Kasım 2020’den bu yana, protestocu çiftçiler Delhi sınırı üzerinde kamp yaparak ulusal başkente giriş ve çıkış istikametindeki karayollarını kapatıyorlar. Çiftçilerin temel talebi, Modi hükümetinin Eylül 2020’de sunduğu, tarımda büyük sermayenin önündeki engelleri kaldıran üç çiftçilik yasasının geri çekilmesi.
EMPERYALİZM TEORİSİNDE SÖMÜRÜ VE SÜPER-SÖMÜRÜ
Emperyalizm ile süper-sömürü ayrılmaz bir şekilde birbirleriyle bağlantılıdır. 21. yüzyıl emperyalizminin teorisi, süper-sömürü olgusunun değer ilişkisini nasıl değiştirdiğini açıklamalıdır. Bunu yapmayan bir emperyalizm teorisi, her ne kadar 'emperyalizmi' tanımlayıcı bir terim olarak kullanmaya devam etse bile yararsızdır, geçersizdir ve nihayetinde emperyalizmi inkâra varır
EKİM BATI KADINLARINA NE VERDİ?
Ekim olmasaydı kadının bağımsız olarak kendi yaşamını kazanması geçici bir fenomen olarak görülecek ve bugüne kadar kabul edildiği gibi kadının yerinin aile ve geçimini sağlayan kocasının arkası olduğu görüşü hâkim olacaktı. Ekim birçok anlayışı değiştirdi. Sovyetler Birliği’ndeki kadınların görev ve çalışma alanlarının belirlenmesinde gerçekleşen bu keskin dönüşüm, Birlik sınırlarının çok ötesindeki kadınlara yaklaşımın değişmesine de etki etti.
SİSTEMATİK DİYALEKTİĞİN DİYALEKTİK MATERYALİST ELEŞTİRİSİ
Marx’ın yöntemi, onun Kapital’ini ve dolayısı ile Marksist bilimi anlama konusunda temel önemdedir. Dolayısı ile Marx’ın yöntemine ilişkin tartışmalar ve değişik yaklaşımlar hep olagelmiştir. Bunlardan birisi de Sistematik Diyalektikçiler ya da Yeni Diyalektikçiler olarak anılan bir dizi yazarın yaklaşımıdır. Bu yazarların Marx’ın yöntemine dair görüşleri kimi değişiklikler gösterse de ana bir kuramsal çerçeve içine de alınabilir.
SUÇLU KİM? NE YAPMALI?
Suçlu Kim? Ne Yapmalı? 19. Yüzyıl Rus Edebiyatının en temel iki sorusudur bunlar. Dostoyevski’den Turgenyev’e, Gogol’den Gonçarov’a pek çok yazar, “toplumsal sorunun” gerçekçi resimlerini çizerek, suçluyu aramış, çözüm önerilerini doğrudan ya da dolaylı olarak eserlerinde sergilemişlerdir.
YOLDAŞ WALTER RODNEY
Dayanışma, görünüşte en ayrık olan dünyaların arasında bile köprüler kurabilir. Bu dayanışmanın vücut bulduğu Walter Rodney gibi kişilikler ise hayatta kalma ve özgürleşme mücadelesinin kulakları sağır eden gürültüsünün ritmidir. Bu ritme eşlik etme, onunla dans etmeye devam etmeliyiz.
İMKANSIZ OLAN SOSYALİZM DEĞİL: KAPİTALİZM
Altınörs, adına kapitalizm denilen irrasyonel sistemin güncel krizini ve bu sistemden (krizden değil!) çıkış yollarını tartışıyor. Üstelik bunu gayet açık, anlaşılır ve akıcı bir dille yapıyor. Kapitalizm nereye gidiyor, ondan nasıl kurtulacağız, nasıl bir toplum kuracağız, ne yapmalı? Bunlar kitapta yanıt aranan, günümüzde sadece sosyalistler için değil, aslında tüm insanlık için hayati önem taşıyan sorular. İmkânsız Sermaye bu sorulara yaratıcı yanıtlar öneriyor. Kitabı kısaca değerlendirip, tartışmayı bir parça daha ileri taşımaya çalışacağım.
KARL LIEBKNECHT VE ROSA LUXEMBURG
Liebknecht ve Rosa’nın elinden düşen bayrağı ayakları altında çiğneyerek çamura gömemeyecekler. Bu bayrak kitleler tarafından kavrandı bir kere. Scheidemanncılar ve tüm dünya burjuvazisi için amansız bir tehdit olmaya devam ediyor. Kahraman savaşçılar katledildi, ama devrim yaşıyor!
KOLOMBİYA’DA KORONA VE PARAMİLİTARİZM
Karantina koşullarının sendikal hareketleri ve öğrenci hareketlerini iyice zayıflatması sonucu büyük şehirlerde dahi paramiliter grupların faaliyetlerini artırdıklarını görmekteyiz. Karantinanın dolaylı sonuçlarından olan ekonomik krizin yoksul halkın iyice belini büktüğü koşullarda uyuşturucudan ve katliamlardan kazandıkları paranın çok küçük bir kısmıyla gıda ve giyecek gibi temel ihtiyaç yardımlarına başladıkları takdirde yakın gelecekte paramiliter grupların meşruiyetlerini iyice sağlamlaştırmalarının önüne geçecek kayda değer bir güç yok gibi görünüyor.
BELARUS CUMHURİYETİ’NDEKİ DURUM HAKKINDA
Belarus’taki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının sona ermesinin hemen ardından kitlesel eylemler ülkeye yayıldı. Minsk’te, diğer bir dizi irili ufaklı kentte, ilk olarak uzun yıllardır süregelen Lukaşenko başkanlığındaki iktidar karşıtları kendiliğinden sokağa çıkarken, ardından Lukaşenko’nun çağrısı üzerine iktidar destekçileri çıktılar. Belarus iktidarının kendiliğinden sokağa çıkan protestoculara karşı sert müdahaleleri, Minsk'teki siyasal gerginliği arttırdı. Öncesinde açık bir apolitiklik ve tepkisizlik gösteren nüfusun çeşitli kesimlerinin siyasi kış uykularından uyanmalarına katkıda bulundu.
EMEK DEĞER TEORİSİ
Kapitalist değerin oluşumunda, öznel niteliklerinden sıyrılmış emeğin, Adam Smith ile görülmeyebaşlandığı söylenebilir. Ricardo’da ise, tek değer ölçüsü olarak emekgörülmeye başlanmış ve emek üretkenliğindeki değişimlerin değere etkisi gibi emek ile değerin ilişkisinin derinleştirildiği aşamalar da tartışıldığı için, emeğin standart bir değer ölçüsüolup olamayacağınoktasına ulaşılmıştır.
MARKSİST DEĞER TARTIŞMALARI: DAVID HARVEY, MICHAEL ROBERTS TARTIŞMASI
Harvey’in geniş kapsamlı ancak kısa makalesinde, değer teorisine dair yaptığı açıklamaların, kuramsal olarak eleştirilmesi gereken birçok nokta içerdiği kanısındayız. Harvey’in, Marx’ın değer teorisine ilişkin açıklamasının genel çerçevesini aktarmaya çalışalım.
MAOİZM NEREDEN?
Dünyayı kavrayışı büyük oranda doğru olan ve bu temelde esasen devrimci bir duruş sergileyen Maoistler de vardır, bugünkü Çin partisiyle birlik içerisinde bulunan Üç Dünya Teorisi revizyonistleri de… Ancak dogmatikçe Mao karşıtı olan bir Marksist-Leninist, “Maoist” terimini her ikisini eşit biçimde kınamak için kullanabilir.
BOLŞEVİK-KEMALİST “DOSTLUĞU VE KARDEŞLİĞİ” NE ÖLÇÜDE GERÇEKTİ?
Dönemin çok sayıda belgesinin ve gerçeğinin de gösterdiği üzere, o koşullarda hem Kemalist Türkiye hem de Bolşevik Rusya için, farklı sosyo-ekonomik ve sosyo-politik düzenlere sahip devletler olarak aralarındaki aşılmaz çelişkileri gizlemek ve bunun yerine “kardeşlik ve dostluk” yanılsamasını yaratmak daha faydalı geliyordu. Bu yanılsama, sonradan, ikisi arasında “dostça ve kardeşçe” ilişkiler hikayesinin temelini oluşturdu.
KIZIL KERALA’NIN COVİD BAŞARI HİKAYESİ – DERSLER VE SINIRLAR
Kerala, koronavirüsün nasıl yenileceğine dair parlak bir örnek olarak ortaya çıktı. Hindistan'da Covid pozitif vakalara sahip ilk eyalet (Ocak ayında), aynı zamanda eğriyi neredeyse düzleştiren ilk Hint eyaleti oldu. Kerala ayrıca tüm Hindistan eyaletleri arasında en yüksek iyileşme oranlarına sahiptir. Bu model o kadar etkili ki Washington Post'tan The Guardian'a kadar çok sayıda küresel gazete eyaletin başarısını kutladı. Bu başlıkları daha ilginç kılan şey, Kerala'nın Komünist bir parti tarafından yönetilmesidir.
SERMAYENİN İMKANSIZLIĞI SOSYALİZMİN İHTİMALLERİ
Alp Altınörs’ün "İMKANSIZ SERMAYE - 21. Yüzyılda Kapitalizm, Sosyalizm ve Toplum" kitabını elime alıp yoğun bir iş yükü periyodunda iki gün içinde okuyup bitirdiğimde beni etkileyen en önemli husus kitabın başlığının da zaten işaret ettiği kapsamlı konuları, mütevazı ebatta basılmış 256 sayfalık bir kitapta gerçekten de şematikleşmeye, aşırı basitleştirmeye ve konularda kopukluk yaratan sıçramalara başvurmadan işleyebilmiş olmasıydı.
KORONA GÜNLERİNDE IMF KİMLER İÇİN ÇARE OLABİLİR?
Koronavirüs salgını neo-liberalizmin iflasını sergilerken, kapitalist sistemin kriz dinamiklerini ve çelişkilerini de açığa çıkartarak dünyayı derin bir ekonomik ve finansal krize doğru sürüklüyor.
ZORUNLU DEVLET DİLİ GEREKLİ MİDİR?
Biz Turgenyev’in, Tolstoy’un, Dobrolyubov’un, Çernışevski’nin dilinin büyük ve güçlü olduğunu sizden daha iyi biliyoruz. Biz, ulusal farklılık gözetmeksizin, Rusya’da yaşayan bütün ezilen sınıflar arasında mümkün olan en sıkı ilişki ve kardeşçe birlikteliğin kurulmasının mümkün olmasını sizden daha çok istiyoruz!
CAMMU KEŞMİR, ULUSLARARASI TOPLUM ve ERDOĞAN’IN KONUŞMASI
Cammu Keşmir’in Hindistan işgalindeki kısmından birkaç kilometre uzakta oturuyorum. Dünyanın herhngi bir bölgesiyle doğrudan temas kurabiliyorum, ama kendi anavatanım olan Cammu Keşmir ile hiçbir irtibat kuramıyorum.
FİNLANDİYA VE RUSYA
Demokratlar, haklarından yoksun bırakılmış tüm uluslar gibi Finlandiya'nın Rusya'dan ayrılma hakkından yanadır.
GELENEK VE MODERNİTENİN KAVŞAĞI: ARAP ALFABESİ
Bu yazıda öncelikli olarak Türkçe özelinde Lâtin ve Arap alfabelerine dair ortaya atılan belli başlı şehir efsanelerini çürüteceğim. Aynı zamanda, Türkçede gerçekleşen dönüşümü yirminci yüzyıldaki başka ortografik (yazım ve imlaya dair) reformlarla kıyaslayarak meseleyi politik-kültürel-ideolojik hegemonya üretimi bağlamına yerleştirmeye çalışacağım.
PROVOKATİF BİR SUİKASTTEN BÜYÜK BİR SAVAŞ ÇIKAR MI, NE YAPMALI?
Türkiye’de Meclis’in Libya’ya asker gönderme kararını aldığı günlerde, ABD İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi Irak’ta öldürdü. Ardından da Üçüncü Dünya Savaşının fitilinin ateşlendiği yönünde yorumlar yapılmaya başlandı.
Dar Koridor’da Futbol Oynanır mı?
“Güçlü bir devlet ile güçlü bir toplumun” dar bir koridorda (aynı anda) var olma fikri Acemoğlu ve Robinson’un kitabının ana teması. Yazarlara göre “hem güçlü bir devlete sahip olabilir, hem de (aynı zamanda) güçlü bir toplum olabilirsiniz”. Acemoğlu aslında, tarihte bunun örneğinin neredeyse hiç mevcut olmadığını da belirtirken, bu fikrin ütopikliğini de ortaya koyuyor
Stalin Mao’yu durdurmaya çalıştı mı?
Daha önce bu telgrafların Türkçede yayımlanmamış olması nedeniyle, konunun Türkiyeli Marksist Leninist ve Maoist çevreler arasında henüz yeterli açıklığa kavuştuğu söylenemez. Telgraflaşmanın bağlamı, yenilginin eşiğindeki Guomindang yöneticilerinin ABD’nin dikte etmesi sonucunda bir “barış teklifi” ile ortaya çıkmalarıdır. Stalin ve Mao bu hamleyi nasıl yanıtlamak gerektiği üzerine tartışıyorlar.
EKİTAP – MODERNİTEYİ ELEŞTİREN MODERNİTE: AYDINLANMA, BİLİM VE EGEMENLİK
J. Moufawad Paul'un abstrakt dergi sayfalarında yayınlanan 1) Muzaffer Felaket Belirtileri: Modernite ve Hoşnutsuzlukları, 2) Var Olan Her Şeyin Acımasız Eleştirisi: Bilim Olarak Marksizm ve 3) Göğün Yeryüzüne İndirilişi: Egemen İktidar Teorilerinin Zorlantılı Ayini başlıklı yazılarından oluşan üçlemesini, başına Marksizmin Doğuşunu Düşünmek Üstüne başlıklı yeni kaleme alınmış giriş yazısını da ekleyerek kitaplaştırdık.
EKOLOJİK ÇÖKÜŞ: KAVRAMLAR VE TARTIŞMALAR
Küresel ısınma (ve ekolojik çöküş) özü itibarıyla piyasa mekanizmasının yerine planlamayı, kâr hedefi yerine ihtiyaçların tatminini merkeze koyan bir kolektif aklı çağırıyor. Bu yoldaki ilk adımlarımız metalaşma sürecini tersine çevirmek; sorunun yapısal ve sınıfsal yönünü teşhir etmek; uzlaşma ve yetinme yerine sınıf mücadelesini tırmandırmak olabilir. Esas hayalperestlik planlı bir sosyalist ekonomiden bahsetmek değil, insanlığın ve ekosistemin kapitalizmde herhangi bir geleceği olduğuna inanmaktır.
DARON ACEMOĞLU, ALİ BABACAN, DEMOKRASİ VE KAPİTALİZM
Acemoğlu ve Robinson’a göre ‘sürdürülebilir büyüme’ kulvarına en önde giren Britanya, bunu kapsayıcı ve çoğulcu kurumlardan ziyade ilksel birikim sürecinin hızlanmasına doğrudan katkı sunan merkezileşmiş malî-askerî bir devlet; bu devletin dışarıda yürüttüğü kesintisiz savaş, yağma, sömürgeleştirme politikaları; yine bu devletin bariz bir sınıf karakteriyle içeride desteklediği sanayileşme, sömürü ve birikim süreçleri sayesinde gerçekleştirmiştir.
KOLOMBİYA BARIŞI: HAYAT VE ÖLÜM ARASINDA
Kolombiya’da FARC-EP’nin 2008’den bu yana sürdürdüğü barış arayışı, bu örgütün bir bölümünün tekrar silahlanmasıyla yeni bir yanılgı-yenilgi girdabına girdi ve bu süreçten devrimciler açısından "kazançlı" çıkılması giderek güçleşiyor.
BORIS JOHNSON VE İNGİLİZ SİYASETİNİN KRİZİ
Boris Johnson, siyasi mizah programlarına çıkarak ve bir dizi gaf yaparak komik, hatta soytarıca bir karakter oluşturdu. Bunlardan en bilineni Londra 2012 Olimpiyatları esnasında Thames Nehri üzerinde çelik halatta asılı kalmasıydı. O, bu karikatür kişiliği, son derece gerici inançlarını maskelemek üzere kullanmaktadır.
BALKAN SAVAŞI VE İŞÇİ HAREKETİ
Georgi Dimitrov'un Balkan Savaşı’nın yağmacı, fetihçi, köleleştirici karakterini teşhir ettiği bu makalede ortaya koyduğu öngörüler, hem 2. Balkan Savaşı ile, hem de Bulgaristan’daki işçi hareketinin sonraki gelişimi ile büyük oranda doğrulanmıştır.
GÖĞÜN YERYÜZÜNE İNDİRİLİŞİ: EGEMEN İKTİDAR TEORİLERİNİN ZORLANTILI AYİNİ
Biyopolitika, nekropolitika, egemen iktidar vb. kavramlar günümüz iktidar ilişkilerini açıklamak için ne kadar uygun? Bu kavramlar modernite ve Aydınlanma ideolojisinden gerçek bir kopuşu mu simgeliyor? Üçlemenin son makalesinde J. Moufawad Paul'un kaleminden okuyun.
REVİZYONİST EĞİLİMLERİN ELEŞTİRİSİ
SSCB’de sosyalist inşa döneminin Başbakanı ve Antifaşist Savaş döneminin Dışişleri Bakanı olarak tanıdığımız Molotov’un 1960’lı ve ‘70’li yıllarda yaşanan süreci eleştirdiği bu notlar 2016 yılında günyüzüne çıktı. Molotov bu notlarında, Hruşçov-Brejnev revizyonizmini ile ona karşı mücadelenin güçlü ve zayıf yanlarını çözümlerken, devrimden 60 yıl sonra sosyalist inşanın devam eden önemini vurguluyor.
BERİYA: DOGMALARI VE KLİŞELERİ KIRMAK
Sıradan, ama çok da sıradan olmayan biri bile, Lavrentiy Beriya hakkında iki şey bilir: bir cellat ve seks manyağıydı. Geri kalan her şey, tarihten silinmiştir. Hatta tuhaf şeydir: Stalin neden yanı başında böyle işe yaramaz ve karanlık bir tipe sabretmiştir ki? Korkmuş olmasın? Tam bir bilmece. Oysa korktuğu filan yoktur!
DAVID HARVEY’İN MARX’IN DEĞER YASASINI YANLIŞ ANLAMASI
Michael Roberts, Marx'ın Emek Değer Teorisini Reddi başlıklı makalesinde Marx'ın aslında herhangi bir emek değer teorisi olmadığını iddia eden David Harvey'in değer yasası hakkındaki "yanlış anlamaları"yla polemiğe giriyor.
MARX’IN EMEK DEĞER TEORİSİNE REDDİYESİ
Marks'ın Ricardo'nun emek değer teorisini uyarlayıp, sermaye birikimine dair çalışmaları için temel kavram olarak kullandığına yaygın olarak inanılır. Emek değer teorisi büyük oranda itibar yitirmiş olduğu için, sıklıkla Marks'ın teorilerinin de artık değersiz olduğu kendinden emin şekilde vaaz edilir. Fakat aslında, Marx, hiçbir yerde, emek değer teorisine bağlılığını ilan etmiş değildir.
RUS EDEBİYATININ DEVRİMCİ GELENEĞİ VE PROLETKÜLT
19.yüzyılın başından itibaren istikrarlı ve güçlü bir edebiyat geleneğinin ortaya çıkmaya başladığı Rusya’da, bu gelişme düşünülenin aksine uzun bir edebi birikimin sonucunda ortaya çıkmamış 19. yüzyılın başında duru gökte çakan bir şimşek misali ortaya çıkmıştır.