BAĞIMSIZ VE DEVRİMCİ SİNEMALAR
TELEFONUNU SİLAH OLARAK KULLAN!
"Önce kızıl, sonra uzman", entelektüelleri proleterleştirme, proleterleri entellektüelleştirme", "kitlelerden kitlelere" ve daha bunlar gibi devrimi nasıl gerçekleştirebileceğimize ve yönetebileceğimize dair bir sürü ders bulunmakta. Sol ve sağ sapma, maceracı ve reformist sinemalar üretilecektir. Ama bir sentez olarak, daha çok ve daha iyi kullanmamız gereken biçim ve öz olarak devrimi mümkün kılacak kullanışlı bir araca sahibiz.
“DİKKAT. KAMERA. MOTOR”
Sayıları hiç de az olmayan kadın yönetmenlerin sadece bir kaçının ismi duyulmuş olsa da, Sovyet dönemi boyunca yönetmenlik koltuğuna 80’e yakın kadın oturmuştur. Bu kadın yönetmenlerden birçoğu övgüye değer görülüp ün kazanırken kimileri de eleştirilere ve yasaklara maruz kalmıştır.
ÇARK: TARİHSEL DÖNÜŞÜM YILLARINDA HİÇ DEĞİŞMEYENE ODAKLANMAK
Gündelik gerçekliğin kayda alınması, aynı gerçekliği yaratan dinamiklerin ortaya konulması ve gerektiği koşullarda ortadan kaldırılması gibi işlevlere sinemanın tarihsel rolü sebebiyle sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bahsedilenler ışığında Muzaffer Hiçdurmaz’ın 1987 yılı yapımı olan Çark filmini, Türkiye sinemasındaki tarihsel konumu, açıkça politik olarak tanımladığı bu konumu nasıl şekillendirdiği, toplumsal perspektifini hangi dinamikler üzerine yoğunlaştırdığı, cinsiyet temsillerinin öncüllerine göre nasıl bir karakter taşıdığını ve daha önce yapılmış sinema tartışmaları bakımından hangi noktada yer aldığını incelemeye çalışacağım.
YILMAZ GÜNEY SİNEMASINDA ULUS VE ULUSAL KİMLİK İNŞASININ TEMSİLİ FRAGMANLARI: ENDİŞE, AĞIT VE HUDUTLARIN KANUNU FİLMLERİNİN ANALİZİ
Yılmaz Güney filmleri, Türkiye sinema tarihine ülkenin ekonomik, toplumsal ve siyasal sorunlarını etraflıca yansıtan, yetkin ve üretken bir sinema anlayışı armağan etmiştir. Güney’in filmlerinin dikkate değer bir bölümü, Anadolu halklarının toplumsal sorunlarını belirgin bir sınıf bilinci aracılığıyla derin bir incelemeye tabi tutar. Güney’in sahip olduğu sınıf temelli teorik bakış açısı, onun filmlerini Türkiye’de 1960-65 yılları arasında kendini gösteren ve dayanışma temasına dair hümanist bir vurgu taşıyan Toplumsal Gerçekçi sinema geleneğinden ayrıştırır (Daldal, 2013). Bu bağlamda, Güney’in sanatsal çalışmalarının çoğunda -anlatı yapısında belirli bir başkahramanın bireysel hikâyesine odaklananlar da dâhil olmak üzere-, Türkiye’nin sosyo-ekonomik dinamiklerine ışık tutan toplumsal bir tahkikatın ipuçlarını bulmak mümkündür.