Dosyalar

    SOSYALİZM, ÇEVRE VE HESAPLAMA TEKNOLOJİSİ

    Bilinçli aynî planlamanın savunusu neredeyse kırk yıldır zihnimi meşgul etmiş ve düşüncelerim en belirgin şekliyle Towards a New Socialism (Yeni Bir Sosyalizme Doğru) kitabımda ifadelendirilmiştir. Bu kitaba altyapı sağlamak için araştırdığım bazı bilgisayar mühendisliği ve bilgisayar algoritması problemlerini ve bugün çevreci planlama meselesine eğilmek için onlara nasıl geri döndüğümü bu makalede ele alacağım.

    #DOSYA 06: KOMÜNİST ENTERNASYONALİN 100. YILDÖNÜMÜ

    Komünist Enternasyonal’in kuruluşunun 100. yıldönümü vesilesiyle hazırladığımız dosya ile karşınızdayız. Dosyamızda, Komintern deneyimini boylu boyunca değerlendiren yazılar gibi, bu tarihin sadece belli bir yönüne odaklanan yazılar da yer alıyor. 

    KOMİNTERN TARİHİNİN DÖNÜM NOKTALARI

    Kapitalizmin varoluşsal bunalımı, insanlığı adım adım üçüncü bir dünya savaşına doğru sürüklerken, birinci emperyalist dünya savaşının ateş ve dumanı içerisinde, 100 yıl önce kurulan III. Enternasyonal’in mirasını anımsamanın ve proleter sınıf kavgasının enternasyonal yolunu yeniden kurmanın metodu üzerine düşünmenin zamanıdır.

    KOMİNTERN VE DÜNYA DEVRİMİ

    Lenin, açıkça Rus devriminin Almanya Devriminin başarısı karşısında feda edilebileceğini, Almanya’daki devrimin kendi dinamikleriyle gelişmekte olduğunu belirtirken, bir yandan da bu devrimin gerçekleşememesi olasılığı karşısında doğan çocuğu yaşatmak gerektiğinin altını çizmiş oluyor. Hem ilkesel hem dahiyane bir öngörü olduğunu kabul etmek gerekiyor.

    FİNLANDİYA’NIN BAĞIMSIZLIĞI VE DÜNYA DEVRİMİ FİKRİ

    Finlandiya deneyimi, muzaffer bir sosyalist devrimin UKKTH ilkesini pratik uygulması bakımından tarihsel olarak ilk deneyimdir. Bu çalışmada Lenin’in, burjuva bir hükümet başkanlığındaki Finlandiya Hükümeti’nin ayrı devlet kurma hakkını tanırken, öte yandan da komünistlerin iktidarı alması için ortaya koyduğu taktik dehaya tanık olacaksınız.

    KOMİNTERN’İN EZİLEN-SÖMÜRGE ULUSLARA ÇAĞRISI

    Türkçe yazında Komintern’in dünya devrimci deneyimleri üzerindeki etkisi; İspanya, Yunanistan gibi birkaç deneyim üzerinden tartışılmakta, hatta çoğu zaman salt bu örneklere indirgenerek ele alınmaktadır. Bu yazıda özet düzeyinde de olsa Latin Amerika, Afrika gibi deneyimler incelenmeye çalışılmıştır.

    KIZIL SPOR ENTERNASYONALİ

    Bu yazıda, işçi spor kulüplerinin gelişimini ve bu hareketin bir parçası olan komünist işçi spor kulüplerinin uluslararası birliği olarak Kızıl Spor Enternasyonali’ni ele alacağız. Olimpiyatlara karşı Spartakiyad’ların düzenlenmesinden, İspanya İç Savaşı’na katılmaya kadar oldukça zengin bir tarihe sahip olan Kızıl Spor Enternasyonali’nin deneyimini bugüne aktarmaya çalışacağız.

    ABD EKONOMİSİNDEKİ BÜYÜK DURGUNLUK VE UZUN BUNALIM

    Britanyalı Marksist iktisatçı Michael Roberts, bu yazısında meselenin iktisadi yanına ışık tutan yazısında, onuncu yılını dolduran küresel krizin yapısal nedenlerini inceliyor. Roberts, kâr oranlarında gözlemlenen yapısal düşüş eğilimi nedeniyle ABD ekonomisinin patinaj çekmekte olduğunu hem teorik bir çerçeveye, hem de verilere dayanarak ortaya koyuyor.

    ABD SOLUNDA YENİ BİR OLUŞUM: MARKSİST MERKEZ

    ve
    Muhsin Yorulmaz, ABD'deki yeni odaklardan biri olan Marksist Merkez sözcülerinden Kate Doyle Griffiths ile kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirdi. Teoriden tarihe, bağımsız devrimci sınıf hareketinden enternasyonalizme birçok konuyu kapsayan bu söyleşi, okuyucuya hem ABD solunu daha yakından tanıma, hem de farklı ulusal bağlamlarda önemli karşılaştırmalar yapma fırsatı sunuyor.

    SİYASETİN SÖYLEMİ VE EYLEMİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

    Amerikan siyasetini takip eden herkesin uzlaşacağı bir nokta var ki, o da Amerika’da siyasi rüzgarın değişmeye başladığı. Sol siyaset ve fikirler, 30 yılı aşkın süredir hapsoldukları küçük çevrelerden çıkıp, ülke genelinde varlık göstermeye başladılar. Yasemin Yılmaz, uzun süredir hapsolduğu dar çevreden çıkmakta olan sol siyasetin söylem ve eylem düzeyinde yaşadığı ürkekliği, post-modernizmin fikir dünyasındaki etkileri bağlamında tartışıyor.

    BÖLÜNMÜŞ TEK ULUS: ABD’DE IRK, GÖÇ VE SINIF

    Bu çalışma göç, ırk ve sınıf arasındaki diyalektiğin berrak bir şekilde anlaşabilmesi için serbest dolaşım yanlısı Kuzey burjuvazisi ile yerlici Güney burjuvazisi arasındaki çatışmayla kuşatılmış Amerikan sanayileşmesinin ihtiyaçlarına hizmet eden, katmanlı bir yedek sanayi ordusu bağlamına oturtulması gerektiğini iddia ediyor.

    #DOSYA 04: RUSYA & ÇİN: YENİ EKSEN?

    Dördüncü dosyamızla Merhaba! Teori ağırlıklı bir hat izlediğimiz ilk üç dosyamızın ardından tarih ve güncel politikaya ayırdığımız “Rusya & Çin: Yeni Eksen?” sayısıyla yayındayız. Birçok farklı ülkeden yazarın iktisadi, askeri ve politik alanda sıklıkla karşımıza çıkan bu önemli soruya dair abstrakt dergi için kaleme aldığı görüşlerini okuyucuyla paylaşmanın heyecanını yaşıyoruz.

    KAYBEDİLMEK İSTENEN İŞÇİ LİDERİ SHEN MENGYU İÇİN DAYANIŞMAYA

    Çin'de yeni bir sosyalist gençlik kuşağı, işçi sınıfındaki canlanmadan beslenerek ÇKP iktidarına karşı, ülkenin kurucusu Mao Zedong’u referans alan sosyalist bir muhalefet geliştiriyor. Dayanışma dileklerimiz, bu mücadelenin içinde yer alırken kaçırılıp kaybedilen emek kahramanı Shen Mengyu ile. Biliyoruz ki, onu Çin devletinin yasadışı hapishanesinde yok edilmekten kurtarabilecek olan yegane güç, enternasyonal dayanışmadır.

    RUSYA KAPİTALİZMİNİN GELİŞİMİ BAĞLAMINDA SOSYALİST HAREKETİN KRİZİ

    Rusya solu, ülkemizde sosyalist hareketin güçsüzlüğüne nesnel sebepleri ciddiyetle ele almayı nadiren denemektedir. Sıklıkla birbirini suçlama eğilimindedirler. Rusya sol hareketinin krizinin sebeplerini anlamak için şu kilit soruya cevap vermemiz gerekmektedir: Modern Rusya kapitalizmi (Kapitalist Rusya Federasyonu) ortaya nasıl çıktı ve nasıl gelişti? Sosyalist hareket büyük ölçüde kapitalizmin gelişim eğilimine-biçimine bağlıdır, bu sebeple modern Rusya kapitalizminin özelliklerini anlamak, sol hareketi anlamak için kilit niteliktedir.

    ÇİN-SOVYET AYRILIĞI VE SINIF MÜCADELESİNDE ÇİN’İN ROLÜ

    ve
    Soğuk Savaş döneminin en önemli olaylarından birisi, bugün geniş ölçüde unutulmuş durumda olan, 1960 yılının Sovyet-Çin kopuşması, sosyalizmin tarihini olduğu kadar bugünün politik gelişmelerini de ele almak bakımından anahtar önemini koruyor. Her iki ülkenin de dünya devriminin öncülüğünü üstlenme iddiasında olduğu o dönemlerde Moskova ve Pekin arasındaki husumetin farklı aşamalarda gerçekleşme nedenleri, uygulamaları ve ortaya çıkan sonuçları nelerdi?

    ÇİN’DE İÇ GÖÇ VE EKONOMİK SİSTEM

    Çin’deki iç göç politikası solun içinde dahi daima tartışmalı olageldi. Planlı ekonomi döneminde (1950’lerden 1970’lerin ortasına kadar) uygulanan katı göç kontrolleri insanları göç etme hakkından mahrum ettiği gerekçesiyle sıklıkla eleştirildi. Bu karmaşık sorunu anlayabilmek için Çin’de iç göç mekanizması ve hukou sistemi arasındaki ilişkiyi planlı ekonomi ve piyasa ekonomisi dönemlerinde ayrı ayrı ele alıp, kavramamız gerekiyor.

    RUSYA-ÇİN: YENİ BİR EMPERYALİST ODAK MI?

    ABD, henüz dünya hegemonyasını ellerinde tutmaktadır. Ne var ki, gelişmelerin, Rusya-Çin eksenli yeni bir emperyalist odağın oluşmasına doğru olacağını öngörmek kehanet sayılmaz. ABD, 21. yüzyılın girişinde, Büyük Durgunluğun (ya da Uzun Bunalımın) koşulladığı bir hegemonya bunalımı yaşamaktadır. Rusya-Çin ekseninin zayıf karnı ise, ancak iki ülkenin birleşik gücünün ABD karşısında sınırlayıcı bir güç oluşturabilmesidir.

    ÇKP’NİN GELECEĞİ NE KADAR ‘KIZIL’?

    Bir yandan “piyasanın kaynak tahsisindeki belirleyici rolünün” altını çizip piyasa-merkezli reformu pek çok farklı sektörde “derinleştirme” çağırısı yaparken, öte yandan piyasalaşmanın getirdiği yozlaşmayı zorunlu Marksizm dersleriyle ya da üniversiteleri disiplin tedbirleriyle ‘Batıcı’ ve ‘tarihsel nihilist’ eğilimlerden arındırarak bertaraf etmeye çalışmak ne kadar verimli bir yöntem? İşte okuyacağınız makale, bir anket çalışmasından elde edilen ampirik veriler temelinde bu meseleyi tartışmaya açıyor.

    TAYVAN VE ULUSALLIK: KÖKENLER VE OLASILIKLAR

    Bu makale, ilgili okuyucu için Tayvan ulusal kimliğinin tarihi gelişimini ve konuyla ilgili halihazırdaki çıkarımlara yönelik mütevazı bir tanıtıcı yazı olmayı amaçlamaktadır. Aslına bakılacak olursa, Doğu Asya siyaset çalışmalarında da bu konu verimli bir araştırma alanı olmakla beraber bölgenin siyaseti başka yerlerde her ne kadar tartışma konusu olsa da üzerine nadiren tartışılan bir konudur.

    ÇİN KIRSALINDAN KAPİTALİZM MANZARALARI

    Çin Halk Cumhuriyeti, 1950'lerin ortası ile 1980'lerin başı arasındaki uzun zaman diliminde, kırsal komünler ve kolektifler tarafından sürdürülen bir sosyalist kırsal ekonomiye sahipti. Çin, 80'lerin başında kırsal komün ve kolektiflerini dağıtmaya başladı. Mao sonrası liderlik, kırsal kolektif kurumların, o dönem başlatmakta oldukları kapitalist yönelimli reform için büyük bir engel olduğuna inanmaktaydı.

    ÇİN’DE DİJİTAL EMEK: YENİ BİR AŞAMA MI?

    Genel olarak dijital ve gayri-maddi emek üzerine teorik yaklaşımların incelenmesiyle başlayan bu makale, Çin’de bu emek biçimlerinin somut gelişimi üzerine bir tartışma yürütecek ve Çin işçi sınıfının yaşadığı sorunların bununla bağını kurmaya çalışacaktır.

    AFRO-AMERİKA

    Okuyacağınız yazı, Birleşik Devletler’in güneyindeki ayrı bir bölgenin gelişimini ve burada yaşayan mazlum Afro-Amerikan halkın mücadelesini Marksist pencereden kısaca özetlemeye çalışacaktır, ki bu, ABD emperyalizminin dinamiklerini anlamak için çok önemli, “canavarın karnında” yazılmış bir hikâyedir.

    #Dosya 03: Halk Egemenliği

    Üçüncü dosyamızda Halk Egemenliği kavramı üzerinden, demokrasi, politik özgürlük, halk iktidarı kavramlarını tartışmak ve buradan Türkiye’de zor şartlar altında yürütülen özgürlük mücadeleleriyle aynı yere bakarak, akademik-politik bir pencere açmak istiyoruz. Umarız, politik özgürlük mücadelesinin OHAL şartları altında dahi soluksuzca sürdüğü bu topraklarda, dosyamız da bu mücadeleye ufak da olsa düşünsel bir katkı sunabilir

    Radikal Demokrasi, Halk Demokrasisi ve Kapitalizm

    Tabiyet, tahakküm ve baskı ilişkilerini incelerken özel mülkiyetin sorunsallaştırılmaması, politik olanla ekonomik olanın birbirinden bağımsız iki alan olarak kavranmasıyla ilintilidir. Bu yanılsamanın sonucunda, bir yandan politik alanda demokrasi ve eşitlik herkes için tanımlanırken, diğer yandan insan hayatının büyük kısmının içinde geçtiği ekonomik alan bu haklardan arındırılır.

    Leninizm ve Demokrasi Mücadelesi

    Sınıf savaşının koşullarındaki nesnel değişimleri ve yeni özneleşme süreçlerini görmezden gelmek ve/veya an itibariyle toplumsal öncülüğü yükselen bir işçi hareketi yap(a)mıyor diye ezilen toplumsal kesimlerin rejime karşı yükselttiği demokrasi ve özgürlük mücadeleleri ile aktif bir şekilde ilişkilenmemek, en iyi ihtimalle, sınıfa güncel çelişki ve politikadan “uzak durmaktan” başka bir şey önermemek anlamına gelir. Bu da Leninizm'in reddinden başka bir yere varamaz. 

    TÜSİAD: Liberalizmin Öncülüğünden Faşizmin Yedekliğine

    TÜSİAD YİK Başkanı Tuncay Özilhan “Liberal demokrasi, hukuk devleti ve piyasa ekonomisinin tüm dünyaya barış ve refah getireceği beklentisinin boş çıktığını itiraf etmek durumundayız” diyerek dünyada “güçlü liderler dönemine girildiğini” ilan etti. TÜSİAD elbette sosyalizm övgüsü yapmıyor. Bahsettiği şey şirket kapitalizminin otoriter bir devlet güdümünde sevk ve idare edilmesi. Güçlü lider dediği de elbette Stalin değil, Putin, Erdoğan, Trump, Xî gibi “tek adamlar”. Peki, ne oldu da TÜSİAD ekonomik ve siyasi liberalizmin bayraktarlığını bırakıp devletçi ve baskıcı safa savruldu?

    Türkiye’de Politika: Halklar ve Egemenlikler

    Türkiye’de devrim veya sistem karşıtı herhangi bir aksiyon ancak “halk egemenliği”ni merkezileştiren ve olumlayan burjuva demokrat söylemlerin demistifikasyonuyla kurulabilir. Şunun altını çiziyoruz: Sistemi, halklar ve egemenlikler boyutundan hedeflemeyi göze alamayan herhangi bir düşünce, politik değildir.

    Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletin mi?

    AKP, kayıtsız, şartsız millet egemenliği derken, bütün iktidar Saray’a devredildi. OHAL ilanı sayesinde korku iklimini yaratmak için ilk çıkış yapıldı. OHAL’de sokağa çıkılamaz vb. efsaneler yaratıldı. Toplumsal gösteri ve eylemler yeniden dizayn edilen polis, asker ve mahkemeler aracılığı ile zapturapt altına alındı. AKP yıllar öncesinden memurların iş güvencesinin kaldırılması yönünde zaten hazırlık yapmıştı. “Allahın lütfu” olan darbe, kamu emekçilerinin örgütlerini ve kendilerini tasfiye etmek için iyi bir olanaktı ve AKP bu olanağı elinden kaçırmayacaktı.

    Rojava’daki Halk Egemenliği Biçimi: Komün ve Federasyon

    Komünler ihtiyaca bağlı olarak savunma, eğitim, sağlık gibi komiteler kuruyor. En temel komiteler ise savunma, eğitim ve uzlaşma komiteleri. Toplumsal hayatın tüm sorunlarının halkın katılımı ile çözümü amaçlanıyor. Komünde çözülemeyen sorunlar, bağlı bulunduğu meclise taşınıyor. Her bir komün bir parlamento gibi çalışıp karar veriyor.

    Youthquake / Gençlikdepremi

    Bugün emperyalistler ve sömürülen uluslar arasındaki, kapitalistler ve yoksullaştırılmış kitleler arasındaki, ataerki ve kadın ve LGBT arasındaki, tüm ezenler ve ezilenler arasındaki çelişkiler gözlerimizin önünde giderek keskinleşirken, kâr merkezi etrafında dönen, savaşlar yüzünden harabeye dönmüş ve kirlilik yüzünden nefes alınamayan bu dünyanın varisleri olan gençlere yüzümüzü dönmeliyiz.

    #Dosya 02: Komünizmin Güncelliği

    İlk dosyamızda “Komünizm mi yoksa Komünalizm mi?” diye sorup, komünizm diye cevaplamıştık. 2. dosyamızda da (bir hayli geç de olsa) “Komünizmin Güncelliği”ni ele aldık.. Umarız dosyamız teoriyi “düşünce kulübü tartışmaları” olmaktan çıkarıp, devrimci militanın eline bir araç olarak sunabilme yönünde küçük de olsa bir katkı sunabilir.

    Trans savaşçılar nerede?

    Ezilen toplumsal cinsiyetleri savunmak da işçi sınıfı, ve Kürt Halkının özgürlüğü için bu faşist düzen ile savaşan yasadışı örgütlerin görevi haline gelmiştir. Yasadışı komünist partisinin saflarında Rojava’da IŞİD’e karşı savaşırken düşen Ivana Hoffman, LGBTİ mücadelesinin devrimci çizgide geliştirilmesinin enternasyonal bir örneği olmuştur.

    Sosyalist Ekonomide Planlama Tartışması-2: Piyasa Sosyalizmi Yanılgısı ve Planlama

    Günümüz (akademik) sosyalistlerinde sıkça rastlanan piyasa ve planlama karmasından doğan piyasa sosyalizmi, piyasayı muhafaza etmek adına sosyalizmi feda etmeyi getirir. Gerek sosyalizmin kurucu düşünürlerinin tahayyülü, gerekse kavramın taşıdığı tarihsel iddia ancak piyasa ve meta üretiminin ötesine geçen, değer yasasının tasfiye edildiği planlı bir ekonomide gerçekleşebilir.

    Sosyalist Ekonomide Planlama Tartışması-1: Liberal İdeolojinin Tutarsızlığı

    Kaynakların israfa yol açmadan tahsis edilmesi, yeni yöntem ve teknolojilerin üretilmesi, üretim yapısının ve planların değişen koşullara uyum sağlaması açısından sosyalist bir ekonominin özel mülkiyete dayalı piyasa ekonomisinden aşağı kalması için teknik ve teorik hiçbir neden yoktur. Sosyalizm tartışması, burjuva ufkunun dayattığı dar bir çerçevede verimlilik yarışına indirgenemez.

    Ulusal Sorunların Emekçi Çözüm Modeli: Sovyetik Federasyon

    Ya “ayrılma” ya da merkezi tek bir devlet içerisinde yerel özerklik. UKKTH bağlamında gerek programlarına taşıdıkları, gerekse pratik olarak başta Kürt halkımız olarak ezilen halklara önerdikleri bunun ötesine geçmez. Oysa bütünleşik bir dünya pazarının oluştuğu, dünyanın bölgesel hegemonya alanlarına bölündüğü ve ezilenlerin mücadele gündemlerinin bölgesel ve küresel ölçeklerde ortaklaştığı bu koşullar, bölgesel devrimlerin imkanlarını olgunlaşmıştır. Sovyetik Federasyon ise bunun en elverişli ve zengin çözüm modelidir.

    Emperyalist Ülkelerde Güncel Komünist Mücadele

    ve
    Görevimiz, bu savaşı ezilen halkları, sömürge ve yarı-sömürge haline getirilmiş tüm halkları soyan, sömüren, baskılayan, katleden ve onları bir zamanlar emperyalizmin nimetlerinden faydalandırdığı kendi proletaryasına “düşman” olarak belleten ancak şimdi bu proletaryanın da en temel haklarına göz dikmiş olan egemenlerin birer soyguncu ve parazit olduğunu ifşa etmenin aracı olarak kullanmaktır.

    Robotlu Üretim ve Temel Yurttaşlık Geliri Projesinin Ekonomi-Politiği

    Temel yurttaşlık gelirinin altında yatan temel düşünce özünde devrimcidir. Devrimci olmayan şey ise bunun herhangi bir siyasi ve toplumsal devrim yaşanmadan, demokratik reformlar yoluyla sağlanabileceğine veya bu reformların devrim mücadelesine hizmet edebileceğine dair naif beklentidir. İşçi sınıfının kazanımları sorunu bugün her zamankinden daha fazla “iktidarın kimde olduğu” sorunudur. Sınıfa ve öncülerine düşen, iktidar bilinci taşımayan analiz, program ve eylemlerden fayda çıkarmak olamaz.

    Piyasa Toplumu ve Planlı Toplum

    Komünist toplumda, diğer yandan, mübadelenin yegane temeli malların öznel bakımdan eşitlenmesidir, denk bir istektir. Böyle koşullar altında mübadele tümüyle rastlantısaldır ve dolayısıyla teorik iktisat için olası bir inceleme konusu oluşturmaz. Teorik analize uygun olmamakla birlikte, sadece psikolojik terimler içinde ele alınabilir. Ancak mübadele her zaman iki şey arasında niceliksel bir oran biçiminde ele alındığı için, insanlar farkı anlamazlar.

    Bolivarcı Sosyalizmin Açmazları

    Chavez, bu yoldan, sermaye oligarşisi ile çatışmadan, kapitalist üretimi aşmayı umuyordu. Oysa sermaye hakim biçim olarak, ekonomide başka mülkiyet biçimlerine yer bırakmaz, onları da kendisine tabi kılar. Ekonomik iktidarı burjuvazinin ellerinden söküp almadan, ekonominin hakim tepelerinde sosyalist üretimi hakim kılmadan, bırakın sosyalizmi, sosyalist inşadan dahi söz edilemez. Komünlerin sayısı arttıkça, ekonomide sosyalizmin hakim olacağını sanmak kadar büyük bir yanılgı olamaz. Zira sermaye, hakim ekonomik ilişki olarak, farklı ekonomik ilişkileri da kendisine eklemleyebilir.

    Salı Pazarı ve Dünya Pazarı

    Bütünleşmiş dünya pazarı üzerinde yükselen emperyalist küreselleşme sürecinin hakimiyeti kabul edilerek, sosyal haklar korunabilir mi? En ileri kapitalist ülkelerde dahi, fabrikaların başka ülkelere taşınması, kronik yığınsal işsizlik ve güvencesiz çalışma yoluyla, sosyal hakları aşamalı biçimde yok eden, bizzat "küresel piyasanın egemenliği" değil mi? Eğer, bütünleşmiş dünya piyasasının varlığı ve hakimiyeti, sosyalizmin imkansızlığına delaletse; aynı ölçüde, sosyal hakların da imkansızlığını göstermez mi?

    Çeviriler

    İşçi Yönetimindeki Kooperatif İşletmeler Üzerine / Karl Marx İşçi Kooperatifleri Yeni Bir Toplumun Temeli Olabilir mi? / Rosa Luxemburg

    İşçi Kooperatifleri Yeni Bir Toplumun Temeli Olabilir mi?

    Üretim alanında bir kooperatif oluşturan işçiler, kendilerini demir yumrukla yönetmenin çelişkili zorunluluğuna maruz kalırlar. İşçiler kapitalist girişimcinin rolüne bürünmek zorundadır –ki bu çelişki, üretim kooperatiflerinin sonunu getirir; ya saf kapitalist işletmelere dönüşürler, ya da eğer işçilerin çıkarları egemen olmaya devam ederse, çözülmeyle sonlanırlar.

    İşçi Yönetimindeki Kooperatif İşletmeler Üzerine

    Çalışan kitleleri kurtarmak için, kooperatif emek ulusal boyutlarda büyümeli ve dolayısıyla, ulusal araçlar yoluyla güçlendirilmelidir. Oysa toprak beyleri ve sermaye lordları her zaman kendi ekonomik tekellerinin savunması ve idamesi için siyasi ayrıcalıklarını kullanacaklardır.

    Ekonomi Komünleri Federasyonu Üzerine: Engels ve Dühring

    Dühring’den bu yana toplumsal radikalizmden yoksun bütün sol akımlar, üretim ilişkilerinin belirleyiciliğini reddetmiş, sömürüyü devlet baskısı vb. üstyapı unsurlarıyla açıklamış ve çareyi de “doğal toplum” düzenine dönüşte görmüşlerdir. 1991’den bu yana sosyalist harekette hüküm süren kriz koşullarında da bu tür geri düşüşlere de sıkça rastlanıyor.

    Mahno Hareketi ve Bolşevizm

    Makhno’nun “devleti” köylü sınıfların dar ufkuna hapsolmuştu ve mevcut düzeni aşan bir iktisadi sosyal düzeni öngörmüyordu. İlerici, devrimci bir rol oynaması, tümüyle koşulluydu, köylülerin toprak devrimini Beyaz Ordu karşısında savunduğunda ilerici, ama tüm Rusya’nın Sovyet iktidarını ve proletaryanın devrimci iktidarını temsil eden Kızıl Ordu karşısında ise gericiydi.

    Laclau ve Mouffe’da ve Öcalan’da Radikal Demokrasi

    Elbette Marksizm-Leninizmin ideolojik-teorik ilkelerini ve temel tezlerini ortaya koymak ve savunmak zorunludur. Öcalan’ın sosyalizmi reformcu bir yönde bozunmaya uğratan tezleriyle ideolojik mücadele de önemsiz değildir. Fakat bu duruş, ileriye doğru atılmış devrimci-demokratik adımları, ezilenlerin mücadelesini geliştirici imkânlar yaratan pratik-politik süreçleri kavramayı ve kapsamayı da bilmelidir.

    Bookchin ve İç Savaşlar Toplumu

    Bookchin’in yaptığı şey, iç savaşlar toplumunu oluşturulan her bir tahakküm ilişkisini “hiyerarşi sorunu” adı altında muğlak bir şekilde kavramsallaştırıp, bu muğlaklığı da yegane çelişki olarak ilan etmektir. Bunun sonucunda da idealizme kayarak tüm sınıf, hak ve özgürlük mücadelelerinin sebepleri, talepleri ve hedefleri ontolojik olarak eş seviyeye konulmaktadır.

    “Komünal Ekonomi” Ayrı Bir Üretim Tarzı Olabilir mi?

    Komünal ekonomi ilkelerinin mantıksal çıkarımları ve yereldeki tartışmalardan elde edilen sonuçlar, kullanım değerine dayalı bir ekonomiyi inşa edebilmek için tüm üretim araçlarının kamulaştırılması ve pazarın değil, merkezi planlamanın esas alınması gerekliliğini göstermektedir. Yani komünal ekonomi inşa yolunda sosyalistleşmek zorundadır. Aksi halde kapitalizme geri dönecektir.

    #DOSYA 01: Komünizm vs. Komünalizm

    Temelde merkezi planlı ekonomi ve sovyetler cumhuriyeti ilkelerine değil, komünal ekonomi ve demokratik komünlerin bir aradalığı fikirlerine dayanan ve Chiapas ve Rojava’da elde ettiğimiz somut kazanımlardan beslenen bu düşünce, günümüzde sosyalist devrime ve komünizm hedefine alternatif bir “üçüncü yol” önerebilir mi bize? Kapitalist bunalımdan çıkışın ve yeni bir üretim tarzının örgütlenmesinin olanaklarını yaratabilir mi? Özetle; komünizm mi yoksa komünalizm mi?