#DOSYA 08

    BAĞIMSIZ VE DEVRİMCİ SİNEMALAR

    #DOSYA 08’E GİRİŞ: BAĞIMSIZ VE DEVRİMCİ SİNEMALAR

    Bağımsız ve devrimci sinema kavramları üzerine gelişen tartışmalar ne yeni ne de eski. Özellikle sinemada bağımsızlık kavramına, sinemanın endüstriyelleştiği ilk yıllardan itibaren rastlamak mümkün. Bağımsız sinema, en basit anlamıyla, devasa sinema endüstrisinin karşısında ekonomik, artistik ve entelektüel olarak kendi ayrımını koyabilen ve ona karşı cephe alabilen pratiğin adlandırmasıdır diyebiliriz. Devrimci sinema ise bağımsızlığı içerdiği gibi film yapma pratiğinin kimin için olduğu ve ne için yapıldığı gibi soruları yükseltir. 

    SOVYET SİNEMASI’NDA BİR ÖNCÜ: EDUARD TİSSE’NİN EİSENSTEİN SİNEMASINA KATKISI ÜZERİNE KISA BİR DENEME

    Bergan, Eisenstein’ın biyografisinde, üç önemli Sovyet sanatçısı Eduard Tisse, Grigoriy Alexandrov ve Sergei Eisenstein’in tanıklık ettiği bir iş kazasını bu şekilde betimlemektedir. Bir prova esnasında, Alexandrov’un bir anlık dikkatsizliği nedeniyle Tisse ölümden kıl payı kurtulur ve “sinema tarihinin akışı” olduğu gibi kalır. Bir açıdan, Bergan’ın burada öne sürdüğü temel önerme, sinema tarihine yön veren Eisenstein sinemasının Tisse’nin katkıları olmaksızın aynı tarihsel konuma sahip olamayacağıdır

    Suruç Katliamı’nın filmi “Gitmek”

    Çok geniş bir ölçek vardı karşımızda aslında; 33 insanın hayatı, dolayısıyla onları tanıyan, tanıklık edebilecek onlarca insan, katliamdan sağ kurtulabilmiş olanlar. Aklıma ilk gelen şey görsel-işitsel bir arşiv oluşturmaktı. Dolayısıyla adeta arkeologların inşaat alanlarında yaptığı kurtarma kazısına benzer bir şekilde onlar hakkında ulaşabildiğimiz her görüntüyü, tanıklığı, hatırayı toplamak ve güvenli bir yerde muhafaza etmek gerektiğini düşündüm.

    PICK UP YOUR PHONE AS A WEAPON!

    Mass revolutionary filmmaking can become another front of struggle - a modern form of storytelling - but only in the context of all the same struggles communists and revolutionaries have learned in all the decades and centuries of organised working-class resistance and revolt. 'Red first then expert', 'intellectualise the proletarians and proletarianise the intellectuals', 'from the masses to the masses' - and all the many lessons we've learned on how to build and lead the revolution.

    TELEFONUNU SİLAH OLARAK KULLAN!

    "Önce kızıl, sonra uzman", entelektüelleri proleterleştirme, proleterleri entellektüelleştirme", "kitlelerden kitlelere" ve daha bunlar gibi devrimi nasıl gerçekleştirebileceğimize ve yönetebileceğimize dair bir sürü ders bulunmakta.  Sol ve sağ sapma, maceracı ve reformist sinemalar üretilecektir. Ama bir sentez olarak, daha çok ve daha iyi kullanmamız gereken biçim ve öz olarak devrimi mümkün kılacak kullanışlı bir araca sahibiz. 

    “DİKKAT. KAMERA. MOTOR”

    Sayıları hiç de az olmayan kadın yönetmenlerin sadece bir kaçının ismi duyulmuş olsa da, Sovyet dönemi boyunca yönetmenlik koltuğuna 80’e yakın kadın oturmuştur. Bu kadın yönetmenlerden birçoğu övgüye değer görülüp ün kazanırken kimileri de eleştirilere ve yasaklara maruz kalmıştır. 

    ÇARK: TARİHSEL DÖNÜŞÜM YILLARINDA HİÇ DEĞİŞMEYENE ODAKLANMAK

    Gündelik gerçekliğin kayda alınması, aynı gerçekliği yaratan dinamiklerin ortaya konulması ve gerektiği koşullarda ortadan kaldırılması gibi işlevlere sinemanın tarihsel rolü sebebiyle sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bahsedilenler ışığında Muzaffer Hiçdurmaz’ın 1987 yılı yapımı olan Çark filmini, Türkiye sinemasındaki tarihsel konumu, açıkça politik olarak tanımladığı bu konumu nasıl şekillendirdiği, toplumsal perspektifini hangi dinamikler üzerine yoğunlaştırdığı, cinsiyet temsillerinin öncüllerine göre nasıl bir karakter taşıdığını ve daha önce yapılmış sinema tartışmaları bakımından hangi noktada yer aldığını incelemeye çalışacağım. 

    YILMAZ GÜNEY SİNEMASINDA ULUS VE ULUSAL KİMLİK İNŞASININ TEMSİLİ FRAGMANLARI: ENDİŞE, AĞIT VE HUDUTLARIN KANUNU FİLMLERİNİN ANALİZİ

    Yılmaz Güney filmleri, Türkiye sinema tarihine ülkenin ekonomik, toplumsal ve siyasal sorunlarını etraflıca yansıtan, yetkin ve üretken bir sinema anlayışı armağan etmiştir. Güney’in filmlerinin dikkate değer bir bölümü, Anadolu halklarının toplumsal sorunlarını belirgin bir sınıf bilinci aracılığıyla derin bir incelemeye tabi tutar. Güney’in sahip olduğu sınıf temelli teorik bakış açısı, onun filmlerini Türkiye’de 1960-65 yılları arasında kendini gösteren ve dayanışma temasına dair hümanist bir vurgu taşıyan Toplumsal Gerçekçi sinema geleneğinden ayrıştırır (Daldal, 2013). Bu bağlamda, Güney’in sanatsal çalışmalarının çoğunda -anlatı yapısında belirli bir başkahramanın bireysel hikâyesine odaklananlar da dâhil olmak üzere-, Türkiye’nin sosyo-ekonomik dinamiklerine ışık tutan toplumsal bir tahkikatın ipuçlarını bulmak mümkündür. 

    #MAKALELER

    ÇİN HALK CUMHURİYETİ’NDE KAPİTALİST RESTORASYON DÖNEMİ

    Mao Zedong ve Çu En Lay’ın ölümlerinin ardından, Çin Komünist Partisi’nin liderliğini Deng Xiaoping üstlendi. Mao’nun eşi ve bir opera sanatçısı olan Jiang Qing de içinde olmak kaydıyla, tümü Kültür Devrimi döneminde öne çıkmış ve Politbüro’ya girmiş olan “Dörtler”, Kültür Devrimi’ndeki bütün aşırılıklardan sorumlu tutuldular ve ağır hapis cezalarına çarptırıldılar

    DEĞER YASASININ AMPİRİK DEĞERİ

    Üretim ve değer bir kez canlı emeğin etkin rolü zemininde anlaşıldığında değişim ve kullanım değeri arasındaki yarılma, kapitalist rekabetin dayattığı sınır tanımayan sermaye birikimi zorunluluğu, ve bütün bir toplumsal üretim ve emek sürecinin kâr etrafında şekillendiği gerçeği gün ışığına çıkar. Daha da önemlisi, sermaye birikiminin emekçinin yarattığı değere el koyarak gerçekleştiği ne kadar belirginleşirse, üretenlerin aynı zamanda yöneten olduğu sosyalist tahayyülün meşruiyeti de o kadar pekişir.

    HİNDİSTAN’DAKİ ÇİFTÇİ PROTESTOSU

    200 binden fazla çiftçinin Delhi’ye yürüdüğü 26 Kasım 2020’den bu yana, protestocu çiftçiler Delhi sınırı üzerinde kamp yaparak ulusal başkente giriş ve çıkış istikametindeki karayollarını kapatıyorlar. Çiftçilerin temel talebi, Modi hükümetinin Eylül 2020’de sunduğu, tarımda büyük sermayenin önündeki engelleri kaldıran üç çiftçilik yasasının geri çekilmesi.

    EMPERYALİZM TEORİSİNDE SÖMÜRÜ VE SÜPER-SÖMÜRÜ

    Emperyalizm ile süper-sömürü ayrılmaz bir şekilde birbirleriyle bağlantılıdır. 21. yüzyıl emperyalizminin teorisi, süper-sömürü olgusunun değer ilişkisini nasıl değiştirdiğini açıklamalıdır. Bunu yapmayan bir emperyalizm teorisi, her ne kadar 'emperyalizmi' tanımlayıcı bir terim olarak kullanmaya devam etse bile yararsızdır, geçersizdir ve nihayetinde emperyalizmi inkâra varır

    #ÇOKLUORTAM